De Stoomp
Baron Andries Jan Jacob Destombe (1787-1845), ook wel Destombes, Des Tombe en in de volksmond De Stoomp, werd in 1841 benoemd tot opperbevelhebber van de vesting Maastricht. Hij volgde in deze functie de omstreden en in 1839 overleden generaal Dibbets op. Destombe had al een indrukwekkende militaire carrière achter de rug toen hij op 54-jarige leeftijd met zijn werk in Maastricht begon. Hij had gediend in het Bataafse en het Franse leger, was lid van het Légion d’Honneur, tot baron benoemd zowel in het keizerrijk van Napoleon als in het Nederlandse koninkrijk en was opgeklommen tot de hoge militaire rang van luitenant-generaal. Hij had zijn sporen verdiend in de Slag bij Waterloo (1815) en in de Tiendaagse Veldtocht (1831). Lang heeft hij zijn functie in Maastricht niet kunnen vervullen want hij overleed plotseling op 18 februari 1845 en werd drie dagen later met militaire eer begraven op het kerkhof aan de Tongerseweg.
Graf in het Biesenbastion
Evenals zijn voorganger Dibbets kreeg Destombe uiteindelijk een meer definitieve rustplaats in de vestingwerken van Maastricht. Het Ministerie van Oorlog gaf zijn weduwe op 28 juni 1845 toestemming in het ‘bastion St. Antonie’, ook wel Biesenbastion genoemd, een grafkelder te bouwen en het stoffelijk overschot daarheen over te brengen. Op 24 juli was de grafkelder gereed en kon de generaal naar zijn nieuwe rustplaats worden overgebracht. Op dat nieuwe graf werd toen ook het nu nog bestaande grafmonument geplaatst. Het ceremonieel begraven van hoge militairen in de vestingwerken is een merkwaardig gebruik dat voor zo ver bekend elders in Nederland in de vestingsteden niet voorkwam. In de overzeese koloniën was het meer gebruikelijk. In Maastricht werden alleen Dibbets en Destombe op deze manier geëerd.
Naar het Waldeckpark
Het Biesenbastion zou echter niet de laatste rustplaats voor Destombe worden, want nadat de vesting in 1867 was opgeheven, kwam ten noorden van Maastricht industrie tot ontwikkeling. De papierfabriek aldaar was in 1925 aan uitbreiding toe en het graf van de generaal stond in de weg. Er werd toen met instemming van een aantal nog opgespoorde nazaten, een nieuwe plek voor zijn graf en grafmonument gevonden op een heuveltje in het pas aangelegde Waldeckpark. De resten van Destombe werden opgegraven en overgebracht naar de ziekeninrichting op het kazerneterrein aan de Prins Bisschopsingel. Op 28 oktober 1925 maakte het stoffelijk overschot van Destombe een ware triomftocht door de binnenstad van Maastricht op weg naar het Waldeckpark alwaar hij onder grote publieke belangstelling en met militaire eer werd herbegraven. Zowel de garnizoenscommandant als het stadsbestuur roemden de generaal postuum nog eens bij deze gelegenheid. De vertegenwoordiger van de gemeente verklaarde bij deze gelegenheid plechtig de zorg voor het graf van de garnizoenscommandant over te zullen nemen. Enkele familieleden, waaronder een kleinzoon van de generaal woonden de plechtigheden eveneens bij.
Jos Notermans
